لرز می‌کنم
کمی سردرد
و گاهی دل‌پیچه عصیانی
که می‌گویند گرمازدگی‌ست گویا
و من هم می‌گویم آری
ولی در دل نام توست
که دوری تو
و من  تب‌دار
کمی برای من قندِ لب بیار

فائز احیا
۱۳ شهریورماه ۱۳۹۵

مثل باران باهاری
که تند است
و من‌را
به دنبالت می‌کشانی
و نو به نو
سبزی می‌آفرینی
عشق می‌رویانی

فائز احیا
۱۰ شهریورماه ۱۳۹۵

گیسوان زن
داری‌ست
برای شب‌های بی‌داری

فائز احیا
۷ مهرماه ۱۳۹۱

آب مایهٔ حیات است. اهمیت آب در زندگی انسان و تمام موجودات زنده کاملاً مشخص است. در میان آب‌ها، آب آشامیدنی یا به‌اصطلاح، آب شیرین برای انسان بسیار مهم است؛ بنابراین، تبدیل آب‌های شور دریا به آب آشامیدنی در مباحث محیط‌زیست برای ما نیز مهم است.

سامانه‌های آب‌شیرین‌کن ازنظر عملکرد به دودسته تقسیم می‌شوند: مستقیم و غیرمستقیم. درروش مستقیم، فقط از انرژی گرمای خورشید برای شیرین‌سازی آب استفاده می‌شود ولی درروش غیرمستقیم، از الکتریسیته به‌عنوان انرژی کمکی استفاده می‌شود.

البته در ادبیات غرب برای شیرین سازی آب از دو کلمه استفاده می‌شود. آن‌ها روش تقطیر آب که همان روش مستقیم است را distillation گویند و به روش شیرین‌سازی با استفاده از انرژی‌ها دیگر یا همان روش غیرمستقیم، روش شیرین‌سازی یا desalination گویند.

آب‌شیرین‌کن خورشیدی (Solar humidification)‌ یکی از دستگاه‌هایی است که بر پایه استفاده از انرژی خورشیدی به‌صورت پویا ساخته‌شده است. این دستگاه تأمین آب آشامیدنی (که غلظت نمک و مواد مضر سلامتی و بهداشت آن کم باشد) را با استفاده از انرژی اشعه خورشید انجام می‌دهد.

عملکرد سامانه‌های آب‌شیرین‌کن خورشیدی بر پایه دستگاه تصفیه آب خورشیدی (Solar still) است. روش کار به این شرح است سرپوش پلاستیکی با شیشه (با توجه به عبور اشعه خورشید از شیشه و عدم عبور گرما از شیشه) در سطح فوقانی دستگاه نقش جاذب انرژی و تبدیل انرژی تابشی به گرما را در عملکرد سیستم ایفا می‌کند.

آب دریا یا آب‌شور با هدایت الکتریکی بالا (EC) داخل سیستم گرم می‌شود و با بالا رفتن درجه حرارت بخارآب ایجاد می‌شود و ترکیبات بخارآب پس از برخورد به سطح داخلی سرپوش که درجه حرارت آن تا حدی پایین است، شروع به تقطیر می‌کند که با جمع‌آوری این آب مقطر، آب شیرین به دست می‌آید.

سیستم آب‌شیرین‌کن با دستگاه تصفیه آب خورشیدی ازنظر ساختمان به دو روش مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می‌شود. درروش مستقیم فقط از انرژی حرارتی خورشیدی استفاده می‌شود درحالی‌که درروش غیرمستقیم از انرژی برق و انرژی حرارتی خورشید به‌عنوان انرژی کمکی استفاده می‌شود.

سامانه‌های آب‌شیرین‌کن به روش مستقیم

این روند فقط توسط انرژی خورشید صورت می‌گیرد. به روند تولید ابر و باران در طبیعت فکر کنید! خورشید آب را گرم و بخار کرده و در حین بخار سازی، نمک، آلودگی و دیگر مواد اضافه از مولکول‌های آب جدا می‌شوند. با فشار و دمای مناسب، مولکول‌های آب مجدداً شکل می‌گیرند و به روی زمین فرود می‌آیند. مهم نیست شما در کجا دنیا زندگی می‌کنید، در صورت تمیز بودن هوا، اگر قبل از سقوط قطرات باران آن‌ها را جمع‌آوری کنید، برای آشامیدن مناسب می‌باشند. روش تقطیر خورشیدی روش بسیار ساده و کم‌هزینه‌ای است و برای تأمین آب مناطقی با جمعیت بسیار کم، مناسب هست.

این آب‌شیرین‌کن‌ها از قواعد اصلی تبخیر و تقطیر آب استفاده می‌کنند. آب‌شور و غیرقابل آشامیدن وارد تشتک دستگاه می‌شود و سپس توسط تابش نور خورشید گرم و تبخیر می‌شود. همان‌طور که قبلاً نیز ذکر شد، مواد اضافه و حتی برخی از میکروب‌ها حین تبخیر از مولکول‌های آب جداشده و در تشتک باقی می‌مانند. به‌عبارت‌دیگر، مولکول‌های آب عاری از آلودگی به‌صورت بخار، رو به بالا حرکت می‌کنند. ازآنجاکه این سیستم توسط شیشه، پلاستیک یا غیره بسته‌شده است، بخارآب راهی به بیرون از سیستم ندارد و روی سطح سرپوش تقطیر می‌شود. سرپوش مذکور شیب‌دار است و با شیب خود، قطرات آب حاصل از تقطیر را به سمت خروجی سیستم هدایت می‌کند.

برای جذب حداکثر انرژی خورشید و کاهش اتلاف حرارتی در آب‌شیرین‌کن‌های خورشیدی باید نکات زیر را مدنظر داشت:

• سرپوش پلاستیکی یا شیشه‌ای آب‌شیرین‌کن باید نور خورشید را به‌خوبی عبور دهد.
• از تشکیل بلورهای نمک در دستگاه باید جلوگیری شود.
• فاصله بین آب‌های تشتک و سرپوش آب‌شیرین‌کن باید به حداقل برسد.
• تشتک آب‌شور باید تیره‌رنگ باشد تا انرژی خورشید را بهتر جذب کند.
• آب‌شیرین‌کن نباید با فضای خارج ارتباط داشته باشد و محیط آن باید کاملاً بسته باشد.

آب‌شیرین‌کن غیرمستقیم خورشیدی از سامانه‌های جمع‌آوری انرژی خورشیدی به همراه سامانه‌های آب‌شیرین‌کن معمولی مانند تقطیر فلش چندمرحله‌ای (multi-stage flash distillation)، تبخیر چند اثرِ (multiple effect evaporation)، جداسازی انجمادی (freeze separation) یا اسمز معکوس (reverse osmosis) برای تولید آب شیرین استفاده می‌کند.

طبیعت تناوبی نور خورشید و شدت متغیر خود را در طول روز باعث می‌شود که پیش‌بینی کارایی آن دشوار است. البته ترکیب یک سیستم ذخیره‌سازی انرژی حرارتی این مشکل را حل و عملکرد ثابت آن را حتی در ساعات غیر بدون نور خورشید و روزهای ابری تضمین و بازده کلی آن را بهبود می‌بخشد.

همچنین برای اطلاعات بیشتر اینجا را ببنید.

سوی تو است نماز دل
کــعـبـه دل‌ربــای مـــن

فائز احیا
۲۵ مردادماه ۱۳۹۵

شاه منم،

گردن فرعون شکنم

ملک منم،

بدر و منیر به برم

تنگ شود آسمان،

جامه ابر می‌درم

سخت به درروی ز جا،

من همه جات بشکنم

آن‌من است نور تو

جان من است روح تو

من آمدم، ز جای خیز

وقت شد ست به‌پای خیز

روی آی سوی من دگر

چرخ بخور بار دگر

فائز احیا

۲۶ مردادماه ۱۳۹۱

سیستمهای انرژی خورشیدی تولید برق

تولید نیروی برق بستگی به قدرت اقتصادی هر کشور دارد به همین علت افزایش تولید الکتریسیته بعنوان ارزش افزوده در دهه اخیر مورد توجه بوده در این رابطه در صورت دست یابی به تکنولوژیهای پیشرفته , بکارگیری و استفاده از انرژیهای پاک و سیستمهای تجدیدپذیر در تامین انرژی مورد نیاز امری اجتناب ناپذیر و رشد قابل ملاحظه ای در کشور خواهد داشت . سهولت دسترسی و کاربرد انرژی خورشیدی حائز اهمیت بوده لذا از جائیکه خورشید بزرگترین و تنها منبع تامین کننده انرژی کره زمین بوده , انرژی صادره از آن به صور مختلف بمنظور تامین انرژی مورد نیاز سوختهای غیرفسیلی مورد استفاده قرار می گیرد .

غالباً در سیستم های تبدیل انرژی زمانی اهمیت بیشتری می یابد که انرژی تابشی خورشید با استفاده از سیستمهای فتوولتائیک بطور مستقیم به انرژی الکتریکی تبدیل شود و لذا سهولت در دسترسی به انرژی الکتریکی حاصل از برق خورشیدی یکی از کاربردهای آن است .

تولید سلول و مدولهای خورشیدی در چند سال اخیر رشد فزاینده ای داشته و در سالهای کنونی به بیش از ۲۵۰۰ مگاوات پیک در سال رسیده است .

دلایل قابل توجه به صنعت انرژی پاک خورشیدی در دهه اخیر و رشد سالانه آن به شرح ذیل می باشد :

• کاهش مصرف سوخت فسیلی و مشکلات سوخت رسانی بویژه در مناطق صعب العبور که استفاده از انرژی را تسهیل می کند .
• قابلیت تولید در محل مصرف ، کاهش و صرفه جویی در هزینه های انتقال و توزیع انرژی الکتریکی و عدم نیاز به شبکه سراسری برق
• تنوع بخشی با منابع تامین کننده انرژی که بسیار قابل توجه می باشد.
• امکان نصب و راه اندازی اینگونه انرژی در قدرتهای مختلف ؛ متناسب با نیاز مصرف کننده که استفاده را در هر نقطه مناسبی از زمین میسر می سازد .
• طول عمر مناسب و سهولت در بهره برداری از این انرژی پاک خورشیدی
• امکان نصب در هر نقطه اعم روی سقف خانه ها و غیره و توانایی ذخیره سازی انرژی در باطری بمنظور استفاده در زمانهای آتی

ضرورت سرمایه گذاری در انرژی خورشیدی

صنعت جهانی ۱۲ میلیارد دلاری انرژی خورشیدی در حال حاضر عمده ترین منبع انرژی تجدیدپذیر در رابطه با استفاده از نیروی تولید انرژی خورشیدی بوده که میزان آن در حال افزایش است .

انرژی خورشیدی در کشورهای در حال توسعه فرصتهای بزرگی در پیش رو داشته لیکن استفاده از این فرصتها و اجرایی نمودن آن با مشکلاتی مواجه شده به این علت که این برنامه ها نیازمند تشکیلات سازمانی محلی از شرکتهایی برای فروش ، نصب و سرویس تجهیزات بوده و در حقیقت محتاج کمکهای مالی دولت می باشد .

به کارگیری انرژی خورشیدی یکی از کاربردی‌ترین و مقرون به صرفه‌ترین روش‌های استفاده از انرژی‌های تجدیدشونده در جهان امروزی است و به همین دلیل اکثر کشورهای پیشرفته و در حال توسعه‌، در حال سرمایه‌گذاری کلان در این راستا می‌باشند. این انرژی عظیم‌ترین منبع انرژی در جهان است. این انرژی، پاک، رایگان و بی‌پایان بوده و در بیشتر مناطق کره زمین قابل استحصال می‌باشد.

محدودیت منابع فسیلی و پیامدهای حاصل از تغییرات زیست‌محیطی و آب و هوای جهانی، فرصت‌های مناسبی را برای رقابت انرژی خورشیدی با انرژی‌های فسیلی خصوصاً در کشورهایی با پتانسیل بالای تابش ایجاد نموده است. با توجه به اینکه کشور ایران ۸ تا ۹ ماه از سال از بارش باران بی‌بهره است و در واقع آسمانی صاف دارد، می‌تواند بخش عظیمی از انرژی مورد نیاز خود را از تابش نور خورشید تأمین کند.

میزان تابش انرژی خورشیدی در نقاط مختلف جهان متغیر بوده و در کمربند خورشیدی زمین بیشترین مقدار را داراست. کشور ایران نیز در نواحی پرتابش واقع است و مطالعات نشان می‌دهد که استفاده از تجهیزات خورشیدی در ایران مناسب بوده و می‌تواند بخشی از انرژی مورد نیاز کشور را تأمین نماید. از طرفی با توجه به اینکه در ایران متوسط سالانه تابش نور خورشید حدود KWH/day 5 بوده و تعداد روزهای ابری پشت سرهم در سراسر کشور کمتر از ۵ روز در سال می‌باشد و همچنین شفافیت هوا در اکثر نقاط ایران بیش از ۶۰ درصد در نظر گرفته می‌شود و علاوه بر این، با توجه به آنکه در نقاط مرتفع میزان تابش خورشید بیشتر بوده و سرزمین ما نیز کوهستانی است و اکثر نقاط آن ارتفاعی بیش از ۱۰۰۰ متر از سطح دریا را داراست؛ فلذا چنان‌چه بکارگیری انرژی خورشیدی در کشورهایی که از امتیازات فوق به مراتب کم بهره‌تر هستند مقرون به صرفه باشد در کشور ما نیز قطعا مقرون به صرفه و کاربردی خواهد بود.

ایران کشوری است که به گفته متخصصان این فن با وجود ۳۰۰ روز آفتابی در بیش از دو سوم آن و متوسط تابش ۵٫۵ – ۴٫۵ کیلووات ساعت بر متر مربع در روز یکی از کشورهای با پتانسیل بالا در زمینه انرژی خورشیدی معرفی شده است. برخی از کارشناسان انرژی خورشیدی گام را فراتر نهاده و در حالتی آرمانی ادعا می‌کنند که ایران در صورت تجهیز مساحت بیابانی خود به سامانه‌های دریافت انرژی تابشی می‌تواند انرژی مورد نیاز بخش‌های گسترده‌ای از منطقه را نیز تأمین و در زمینه‌ صدور انرژی برق گام بردارد.

توجه به این نکته حائز اهمیت است که جهت دریافت مجوز و موافقتنامه احداث نیروگاه خورشیدی، سرمایه گذار بایستی ضمن مراجعه به سایت سازمان انرژی‌های نو (سانا) به آدرس الکترونیکی www.suna.org.ir، نسبت به دریافت و تکمیل کاربرگ‌های الف، ب و ج اقدام کرده و سپس این مدارک را به سازمان انرژی‌های نو ارسال نماید.

می‌دانی؟
تو شعری
وقتی که پلک می‌زنی
و آن دو یاقوت را لحظه‌ای نهان می‌کنی
هزار هزار غزل و ترانه سروده می‌شود
برای تو
میان این که گرم می‌تپد برای تو
تو شعری
وقتی که راه می‌روی
و رقص‌کنان از کنارم می‌گذری
هزار هزار شعر و ترانه سروده می‌شود
برای تو
میان این دیوانه که تند می‌تپد برای تو
تو شعری خودت
می‌دانی؟

فائز احیا
۲۵ مردادماه ۱۳۹۵

ما که آمده بودیم به تماشا
تو خود کردی افشا
حالا ز تو حاشا
ما هم غرق مفاجا

فائز احیا
۱۵ مردادماه ۱۳۹۵

آب مهم‌ترین منبعی است که زندگی انسان وابسته به آن است. دسترسی به آب حاصل از دریاچه‌ها، برکه‌ها، رودخانه‌ها و چاه‌ها جهت مصارفی همچون کشاورزی، دامداری، صنعت و مصارف عمومی همواره یکی از معضلات موجود بر سر راه توسعه جوامع انسانی به‌خصوص جوامع روستایی بوده است.

در بسیاری از مناطق آب در سفره‌های زیرزمینی وجود داشته و خارج‌سازی آن توسط دست یا تلمبه‌های دستی و یا توسط موتورهای دیزلی که از سوخت‌های فسیلی استفاده می‌کنند صورت می‌گیرد. در مناطق کویری یا کوهستانی که مشکلات برق‌رسانی و سوخت‌رسانی وجود دارد و نیز آب در عمق نسبتاً زیادی از سطح زمین قرار دارد خارج‌سازی آب به روش‌های فوق امکان‌پذیر نیست؛ در این مناطق استفاده از پمپ‌های خورشیدی می‌تواند مزایای فراوانی داشته باشد.

به‌طورکلی پمپ‌های خورشیدی پمپ‌هایی هستند که در آن‌ها انرژی خورشیدی به‌وسیله پانل‌های خورشیدی (قطعه مستطیل شکل از سلول‌های خورشیدی) به انرژی الکتریسیته تبدیل می‌شود و این انرژی در راه‌اندازی پمپ آبی مورداستفاده قرار می‌گیرد.

در پمپ‌های خورشیدی تعداد اجزا متحرک کم است. لذا به مراقبت و تعمیرات خیلی کمتری نیاز دارد و همچنین بازدهی آن‌ها مناسب است. آسانی کار با پمپ‌های خورشیدی، سرعت‌بالای یادگیری کار با آن‌ها و حمل‌ونقل آسان‌شان از مزایای بزرگ این‌چنین پمپ‌ها است که باعث می‌شود کار با آن‌ها در مناطق دورافتاده موردتوجه قرار گیرد. همچنین باعث حفظ منابع سوختی کشور و راه‌حلی برای مسئله معضل جایگزینی انرژی است و غالباً زمان نیاز به آب با زمان تابش خورشید هماهنگی دارد لذا استفاده از آن‌ها می‌تواند به‌خوبی پاسخگوی نیازها باشد هرچند با استفاده از مخازن ذخیره‌سازی آب مشکل آب قابل‌دسترسی در شب را نیز می‌توان برطرف نمود.

افزایش روزافزون قابلیت و عملکرد این پمپ‌ها و کاهش مداوم قیمت سلول‌های خورشیدی، مبین آن است که پمپ‌های خورشیدی به‌سرعت برای بسیاری از کاربردها جنبه اقتصادی پیدا می‌کنند.

ارائه پمپ‌های خورشیدی جایگزینی پاک و مناسب نسبت به پمپ‌های دیزلی برای تأمین آب موردنیاز برای مصارف گوناگون هست.

از دههٔ ۹۰ میلادی پمپ‌های خورشیدی توسعه‌یافته و به بلوغ فنی رسیدند. این پمپ‌ها با موفقیت آزمایش و در نقاط مختلف جهان مورداستفاده قرارگرفته‌اند.

به‌رغم هزینهٔ اولیه بالای پمپ‌های خورشیدی استفاده از این پمپ‌ها مقرون‌به‌صرفه‌تر از پمپ‌های دیزلی هست. البته نتیجه این سرمایه‌گذاری عموماً بعد از یک پروسه ۳ الی ۵ ساله قابل توجیه هست.

سامانه‌های آبی خورشیدی ثابت کرده‌اند که راه‌حل مناسبی برای مناطق دور از شبکه برق می‌باشند؛ زیرا انرژی موردنیاز برای راه‌اندازی پمپ‌های خورشیدی با استفاده از یک سری پنل های خورشیدی در طول روز تولید می‌شود.

مکانیسم استفاده از پمپ‌های خورشیدی عموماً به‌گونه‌ای است که در طول روز و تا زمانی که خورشید در دسترس باشد از انرژی آن برای تأمین برق موردنیاز برای استفاده از پمپ بهره می‌برند و آب را در مخازن برای استفاده در مواقع دیگر ذخیره می‌کنند. به‌طور میانگین ۸ ساعت زمان پمپاژ آب در طول روز است که با توجه به فصول متغییر هست.

البته می‌توانیم با طراحی و تعبیه باتری از انرژی خورشیدی برای راه‌اندازی پمپ‌های آب در شب نیز بهره‌مند شویم اما این کار ازلحاظ اقتصادی برای پمپ‌های خورشیدی مقرون‌به‌صرفه نیست.

به‌طورکلی پمپ‌های خورشیدی از ۳ جزء اصلی تشکیل‌شده است.

شامل:

1. پنل های خورشیدی
2. کنترل‌کننده
3. بدنه اصلی

پمپ‌های خورشیدی دارای مزایایی نسبت به پمپ‌های دیگر هستند:

• استفاده از پمپ‌های خورشیدی در مناطقی که از شبکه انتقال برق فاصله زیادی دارند.
• عدم اطمینان از آینده قیمت برق (افزایش تعرفه برق با برداشتن یارانه‌ها)
• عدم استفاده از منابع سوخت‌های فسیلی
• افزایش هزینهٔ سوخت‌های فسیلی مانند گازوئیل و بنزین
• عدم نیاز به متخصص و کارشناسان خبره برای راه‌اندازی و استفاده از پمپ‌های خورشیدی
• با توجه به محدود بودن اجزای سیستم، پمپ‌های خورشیدی به مراقبت و تعمیرات کمتری در قیاس با پمپ‌های دیزلی نیاز دارند.
• با توجه به پاک بودن منابع انرژی تجدید پذیر هیچ آسیبی به محیط‌زیست وارد نمی‌شود.
• عدم نیاز به اجرای شبکه kv 20 جهت تأمین برق پمپ
• و مهم‌ترین دلیلی که می‌توان استفاده از پنل های خورشیدی و اصولاً پمپ‌های خورشیدی را توجیه کرد این است که زمان استفاده از چاه‌های آب شرب به عبارتی بهره‌برداری از چاه‌ها از فصل بهار افزایش‌یافته و تا ابتدای پاییز به طول می‌انجامد که این دوره زمانی بیشترین ساعات تابش آفتاب در مقایسه با فصول دیگر وجود دارد و در این فصول نیز می‌توان از انرژی خورشیدی حداکثر استفاده را برد.

همچنین این مقاله را ببینید.