هرسال تابستان دو بحران به سراغ ما می‌آید، یکی بحران آب و جیره‌بندی آن و دیگری رکورد مصرف برق در کشور که ناشی از نداشتن الگو و فرهنگ صحیح مصرف است.
در آینده نه‌چندان دور بحران آب کشور را فرا خواهد گرفت و استفاده از خنک‌کننده‌های گازیِ راندمان بالا در کنار سیستم خورشیدی بهترین گزینه می‌تواند باشد؛ از طرفی وزارت نیرو هم شروع به تصمیم‌گیری‌هایی درزمینهٔ برق خورشیدی خانگی کرده که باید آن را به فال نیک گرفت.
متأسفانه انرژی ارزان و سود بانکی بالا هر دو باعث می‌شود که هزینه کردن در سیستم برق خورشیدی در کشور ما مقرون‌به‌صرفه به نظر نیاید درصورتی‌که در درازمدت این سامانه‌ها بسیار مقرون‌به‌صرفه هستند که ضمن برگرداندن هزینه صرف شده، تأثیر بسزایی هم در کاهش آلودگی هوا خواهند داشت.
استفاده از انرژی‌های نو یا به عبارتی منابع تجدید پذیر انرژی تنها راهی است که می‌تواند ما را از پیامدهای ناشی از مصرف بی‌رویه انرژی نجات دهد. همه این شرایط دست‌به‌دست هم داده است تا پایان این ماجرا به نفع منابع تجدید پذیر انرژی مخصوصاً انرژی خورشیدی رقم‌زده شود.
هر مترمربع از سطحی که خورشید – در یک روز بدون ابر و آلودگی – بر آن می‌تابد حدوداً ۱۰۰۰ وات توان تابشی دریافت می‌کند (درجاهایی این مقدار کمی کمتر یا بیشتر است). این انرژی تقریباً شامل تمام طیف‌های مرئی و نامرئی نور هست که تبدیل همه آن‌ها به الکتریسیته ممکن نیست.
پانل‌های خورشیدی موجود در بازار تجاری، راندمان حدود ۱۲ تا ۱۷ درصد دارند و با توجه بااینکه تمامی سطح یک پانل خورشیدی شامل سیلیکون‌های دریافت انرژی نیست، هر مترمربع از این پانل‌ها حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ وات دریافت انرژی می‌توانند داشته باشند.
البته باید توجه کرد که این مقدار انرژی در صورت تابش عمود نور خورشید به پانل است و زاویه پانل‌ها در فصول مختلف سال باید تنظیم بشود. (برای مثال در مناطق مرکزی ایران در تابستان تقریباً عمود و در زمستان حدود ۴۰ درجه نسبت به خط عمود)
نکته دیگری که باید در نظر گرفت این هست که نور خورشید در طول روز متغیر است و در ساعات زیادی -من‌جمله شب‌ها- به‌خصوص در زمستان این پانل‌ها انرژی تولید نمی‌کنند و حتی در روزهای ابری، پانل خورشیدی تقریباً یک‌دهم یا کمتر دریافت انرژی خواهد داشت.
مقدار متوسط انرژی در هر منطقه تابع روزهای ابری و طول روز و غیره است و محاسبه آن بسیار پیچیده، ولی خوشبختانه این مقادیر برای بیشتر مناطق دنیا محاسبه‌شده و در دسترس هستند.
در مناطقی مثل تهران و اصفهان ضریب یک پانل خورشیدی حدود یک‌ششم است به این معنا که یک پانل ۶ وات به‌طور متوسط در طول سال یک وات توان تولید می‌کند. نتیجتاً برای خانه‌ای با مصرف متوسط ۵۰۰ وات نیاز به یک پانل ۳۰۰۰ واتی خواهد بود. هر وات پانل در حال حاضر حدود ۲۰۰۰ تومان پس از گمرک قیمت پیدا می‌کند که برای ۳۰۰۰ وات این مقدار حدود ۶ میلیون تومان خواهد بود.
سیستم مبدل الکترونیکی که این انرژی را از پانل دریافت و آن را به شبکه تزریق می‌کند قیمتی حدود ۱ میلیون تومان دارد (در تعداد بالا با ۵۰۰ هزار تومان یا کمتر هم می‌شود در داخل کشور آن را به‌راحتی تولید کرد) و اگر سیستم پایه و سازه‌های مربوطه حدود ۳ میلیون تومان قیمت داشته باشد، نهایتاً حدود ۱۰ میلیون تومان هزینه کلی خواهیم داشت. البته هزینه‌ای نصب و غیره هم به آن اضافه می‌شود که باید با بسته‌های حمایتی دولت به حداقل یا حتی صفر برسند.
ضمناً کارکرد این سیستم طوری است که وقتی مصرف برق منزل از تولید پانل بیشتر شود این اختلاف از برق شهر تأمین‌شده و در حالت معکوس این انرژی به شبکه داده می‌شود و از مصرف کلی قبلی کسر خواهد شد. البته در حالتی که تراز مصرف کلی منفی شود و اداره برق بخواهد بجای قبض به شما مبلغی پرداخت نماید کمی دور از دسترس است و فعلاً نباید جدی گرفته شود.
نگهداری این سامانه‌ها شامل پاک کردن دوره‌ای پانل‌ها، به‌خصوص در شهرهای آلوده است و عمر این پانل‌ها هم حدود ۲۰ سال است. (عمر مفید سامانه، نقطه‌ای هست که پانل ۸۰ درصد انرژی اولیه را تولید می‌کند.)
همچنین سیستم الکترونیک ممکن است هرچند سال نیاز به تعمیر و سرویس کم‌هزینه‌ای داشته باشد که در کل قابل صرف‌نظر کردن هست و یک سیستم خوب سال‌ها بدون دردسر کار خواهد کرد.
برای محاسبه مصرف متوسط منزل خود برحسب وات از فرمول زیر استفاده کنید:
(کیلووات ساعت مصرفی تقسیم‌بر تعداد روز قبض تقسیم‌بر ۲۴) ضربدر ۱۰۰۰
به‌طور مثال اگر مصرف یک‌ماهه شما ۳۶۰ کیلووات ساعت باشد مصرف متوسط شما (۳۶۰ تقسیم‌بر ۳۰ تقسیم‌بر ۲۴) ضربدر ۱۰۰۰= ۵۰۰ وات خواهد بود. با توجه به اینکه سیستم موردنیاز برای ۵۰۰ وات مصرف متوسط، حدود ۱۰ میلیون تومان است، شما می‌توانید برای مصارف مختلف هزینه موردنظر را محاسبه کنید.
