این مقاله رابطه بین کمبود ویتامین D3 و احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر مانند در زنان به‌ویژه در مناطق کوهپایه‌ای خاورمیانه و شمال اروپا را بررسی می‌کند.

ویتامین D3 یک ماده مغذی مهم است که نقش مهمی در تنظیم سطح کلسیم و فسفر در بدن دارد. زمانی که در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد در پوست تولید می‌شود و از طریق رژیم غذایی و مکمل‌ها نیز قابل دریافت است. کمبود ویتامین D3 یک مشکل بهداشتی جهانی است که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد. در مناطقی با توزیع نابرابر نور خورشید، مانند مناطق کوهپایه‌ای در خاورمیانه و شمال اروپا، شیوع کمبود ویتامین D3 به‌ویژه در میان زنان بالاست.
علائم کمبود ویتامین D3 شامل درد استخوان، ضعف عضلانی و افزایش خطر شکستگی است. در موارد شدید، می‌تواند منجر به راشیتیسم در کودکان و استئومالاسی در بزرگ‌سالان شود. کمبود ویتامین D3 همچنین با تعدادی از بیماری‌های مزمن ازجمله بیماری آلزایمر مرتبط است.

بیماری آلزایمر یک اختلال عصبی پیش‌رونده است که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد. این شایع‌ترین علت زوال عقل است که 60 تا 80 درصد موارد را تشکیل می‌دهد. علت دقیق بیماری آلزایمر هنوز به‌طور کامل شناخته‌نشده است، اما چندین عامل خطر ازجمله سن، ژنتیک و عوامل سبک زندگی شناسایی‌شده است. کمبود ویتامین D3 همچنین به‌عنوان یک عامل خطر بالقوه برای بیماری آلزایمر، به‌ویژه در میان زنانی که در مناطقی با توزیع نابرابر نور خورشید زندگی می‌کنند، ظاهرشده است.

چندین مطالعه ارتباطی بین کمبود ویتامین D3 و افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر در میان زنان این مناطق پیداکرده‌اند. به‌عنوان‌مثال، مطالعه‌ای که در ترکیه انجام شد نشان داد که سطوح پایین ویتامین D3 با خطر بالاتر اختلالات شناختی و زوال عقل در میان زنان مرتبط است. به‌طور مشابه، مطالعه‌ای که در ایران انجام شد نشان داد که سطوح پایین ویتامین D3 با افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر در بین زنان مرتبط است.

مکانیسم‌های بالقوه ارتباط بین کمبود ویتامین D3 و بیماری آلزایمر شامل نقش آن در کاهش التهاب، تنظیم سیستم ایمنی و محافظت در برابر استرس اکسیداتیو است. ویتامین D3 همچنین ممکن است در پاک‌سازی پلاک‌های بتا آمیلوئید که از علائم بیماری آلزایمر هستند، نقش داشته باشد.

شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد مکمل ویتامین D3 ممکن است به کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر در میان زنان ساکن در مناطقی با توزیع نابرابر نور خورشید کمک کند. به‌عنوان‌مثال، مطالعه‌ای که در بریتانیا انجام شد نشان داد که مکمل ویتامین D3 عملکرد شناختی را در افراد مسن بهبود می‌بخشد، به‌ویژه آن‌هایی که سطح ویتامین D3 پایینی دارند. به‌طور مشابه، مطالعه‌ای که در نروژ انجام شد نشان داد که مکمل ویتامین D3 خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را در بین زنان کاهش می‌دهد.

درنتیجه، ارتباط بین کمبود ویتامین D3 و افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر در میان زنان ساکن در مناطقی با توزیع نابرابر نور خورشید به‌طور فزاینده‌ای آشکار می‌شود. کمبود ویتامین D3 یک مشکل بهداشتی جهانی است که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان به‌ویژه زنان در مناطقی با توزیع نابرابر نور خورشید تحت تأثیر قرار می‌دهد. مکانیسم‌های بالقوه ارتباط بین کمبود ویتامین D3 و بیماری آلزایمر شامل نقش آن در کاهش التهاب، تنظیم سیستم ایمنی و محافظت در برابر استرس اکسیداتیو است. مکمل ویتامین D3 ممکن است به کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر در بین زنان در این مناطق کمک کند. تحقیقات بیشتری برای درک کامل رابطه بین کمبود ویتامین D3 و بیماری آلزایمر و ایجاد مداخلات مؤثر برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری ناتوان‌کننده موردنیاز است.

منابع:
1. Annweiler C، Dursun E، Feron F، و همکاران. ویتامین D و شناخت در افراد مسن: دستورالعمل‌های اجماع بین‌المللی Geriatr Psychol Neuropsychiatr Vieil. 2016 مارس 1; 14 (1): 265-73.
2. Etgen T، Sander D، Bickel H، و همکاران. کمبود ویتامین D، اختلال شناختی و زوال عقل: یک بررسی سیستماتیک و متاآنالیز. ناهنجاری شناختی جنون گریاتر. 2012؛ 33 (5): 297-305.
3. Llewellyn DJ، Lang IA، Langa KM، و همکاران. ویتامین D و اختلال شناختی در جمعیت مسن ایالات‌متحده J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2011 سپتامبر؛ 66 (9): 59-65.
4. McCann JC، Ames BN. آیا شواهد بیولوژیکی یا رفتاری قانع‌کننده‌ای وجود دارد که کمبود ویتامین D را با اختلال عملکرد مغز مرتبط می‌کند؟ FASEB J. 2008 Apr;22(4):982-1001.
5. میلر جی دبلیو. ویتامین D و عملکرد شناختی در افراد مسن: نتایج NHANES III. J Am Geriatr Soc. آوریل 2012؛ 60 (4): 705-6.
6. Moon JH، Lim S، Han JW، و همکاران. سطح سرمی 25 هیدروکسی ویتامین D و خطر اختلال شناختی خفیف و زوال عقل: مطالعه طولی کره‌ای در مورد سلامت و پیری (KLoSHA). کلین اندوکرینول (Oxf). اکتبر 2015؛ 83 (4): 36-42.
7. Munger KL، Levin LI، Hollis BW، و همکاران. سطح سرمی 25 هیدروکسی ویتامین D و خطر ابتلا به مولتیپل اسکلروزیس. جاما. 2006 دسامبر 20؛ 296 (23): 2832-8.
8. Slinin Y, Paudel ML, Taylor BC, et al. سطح 25-هیدروکسی ویتامین D و عملکرد شناختی و کاهش آن در مردان مسن. عصب‌شناسی. 2010 ژانویه 5; 74 (1): 33-41.
9. تقی‌زاده م، طلایی ع، جزایری ع، و همکاران. پلی مورفیسم ApaI ژن گیرنده ویتامین D و بیماری آلزایمر. اکسپرس Gerontol. 70:135-9 نوامبر 2015.
10. Wang L, Hara K, Van Baren JM, et al. گیرنده ویتامین D و بیماری آلزایمر: بررسی اعصاب پیری جلویی 17 فوریه 2016؛ 8:119.